Θέσεις και απόψεις ΟΛΩΝ των Δ.Σ. των εργαζομένων στον ΗΛΠΑΠ

Κατά το τελευταίο διάστημα, βρίσκεται σε εξέλιξη μια συντονισμένη και στοχευμένη προσπάθεια εμφάνισης των πολλών και σοβαρών προβλημάτων των δημόσιων αστικών συγκοινωνιών ως υπέρμετρα ελλειμματικών και υψηλά αμειβομένων εργαζομένων που απολαμβάνουν ενός προνομιακού καθεστώτος εργασιακών σχέσεων.

Χωρίς καμιά περίσκεψη, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η σημασία των δημόσιων συγκοινωνιών ως κοινωνικού αγαθού προς τον πολίτη και τον εργαζόμενο, ως αναγκαίου όρου για την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής και την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και ως οχήματος ανάπτυξης σε μια περίοδο πρωτοφανούς ανεργίας και ύφεσης, οι δημόσιες επιχειρήσεις συγκοινωνιών παρουσιάζονται από την Κυβέρνηση και πολλούς όψιμους συνεργάτες της στα ΜΜΕ ως περιττό βάρος στην προσπάθεια της χώρας για δημοσιονομική εξυγίανση.

Έτσι τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις δημοσίων συγκοινωνιών χρησιμοποιούνται σήμερα στο πλαίσιο μεθοδεύσεων για την απαξίωση τους την αγοραία θεώρησή τους με όρους εμπορευσιμότητας και τελικά την μερική ή πλήρη εκποίηση τους σε ιδιώτες.

Οι εργαζόμενοι στις δημόσιες συγκοινωνίες μοχθώντας καθημερινά σε δύσκολες συνθήκες για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού, έχουν άμεση αντίληψη των προβλημάτων και γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα τις χρονίζουσες αιτίες της σημερινής κακοδαιμονίας.
Οι αιτίες αυτών των προβλημάτων είναι συγκεκριμένες και παρούσες:

ΜΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΩΝ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΩΝ
Η δημιουργία και διεύρυνση των ελλειμμάτων των επιχειρήσεων αστικών συγκοινωνιών είναι η αναπόφευκτη συνέπεια της αποστέρησής τους από βασικές πηγές χρηματοδότησης, προβλεπόμενες ήδη από το νόμο 2669/98. Όπως αναφέρεται ρητά στο άρθρο 5 παρ. 5 του νόμου αυτού, η διαφορά μεταξύ του λειτουργικού κόστους και του καθοριζόμενου κάθε φορά κομίστρου αποτελεί κοινωνική παροχή, η οποία αντισταθμίζεται με την καταβολή της διαφοράς (αντισταθμιστική καταβολή) από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

Η αυτονόητη αυτή αρχή, σύμφυτη με το χαρακτήρα των αστικών συγκοινωνιών ως στοιχειώδους κοινωνικού αγαθού που η Πολιτεία έχει υποχρέωση να παρέχει στον πολίτη, εδώ και πολλά χρόνια δεν εφαρμόζεται, όπως οι σχετικές διατάξεις επιβάλλουν. Έτσι, οι επιχειρήσεις αστικών συγκοινωνιών επωμίζονται το κόστος του κοινωνικού ρόλου του κράτους, σε βαθμό που δεν τους αναλογεί και που δεν μπορούν να αντέξουν.

Την ίδια στιγμή, η Πολιτεία εμφανίζεται απόλυτα συνεπής στις δεσμεύσεις της να επιδοτεί και μάλιστα αδρά πλείστες όσες ιδιωτικές επιχειρήσεις συγκοινωνιών. Αρκεί να αναφερθεί ότι το κόστος των κρατικών επιδοτήσεων προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις ακτοπλοΐας ανήλθε ήδη στα 112 εκ. €!! προς τους ιδιωτικούς αερομεταφορείς στα 60 εκ. €!! ενώ προς τους ιδιωτικούς φορείς αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης στα 116 εκ €!!

Αντίθετα, απέναντι στις δημόσιες επιχειρήσεις αστικών συγκοινωνιών οι επιδοτήσεις που έχει καταβάλει το κράτος από το 1998 μέχρι σήμερα ανέρχονται σε ποσοστό μόλις 18% των οφειλόμενων κατά το νόμο. Ενώ δηλαδή από την ψήφισή του ν. 2669/98 μέχρι σήμερα θα έπρεπε να έχουν καταβληθεί επιδοτήσεις ύψους 3,5 δις € οι καταβληθείσες επιδοτήσεις δεν ξεπερνούν το 1,5 δις €. Αποτέλεσμα ήταν να αναγκασθούν οι επιχειρήσεις συγκοινωνιών να καλύψουν το υπόλοιπο ποσό με δανεισμό από τις Τράπεζες με ληστρικούς όρους. Δανεισμό, για τον οποίο οι δημόσιες συγκοινωνίες βρέθηκαν αναγκασμένες να καταβάλουν ποσό 1,2 δις € σε χρεωλύσια!!!

ΑΝΕΞΟΦΛΗΤΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ ΑΠΟ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ
Οι επιχειρήσεις δημοσίων συγκοινωνιών έχουν, μέσω δημοσίων συμβάσεων,
επιβαρυνθεί με την υποχρέωση χορήγησης καρτών απεριορίστων διαδρομών σε εργαζόμενους δημοσίων υπηρεσιών και λοιπούς δημόσιους λειτουργούς. Στις περισσότερες, όμως, περιπτώσεις οι αντισυμβαλλόμενοι δημόσιοι φορείς δεν καταβάλλουν το συμφωνημένο αντίτιμο, ενώ οι σχετικές υποχρεώσεις συνήθως ανανεώνονται με Υπουργικές Αποφάσεις. Η πρακτική αυτή είχε ως αποτέλεσμα σήμερα οι σχετικές οφειλές δημοσίων φορέων προς τις επιχειρήσεις συγκοινωνιών να ανέρχονται σε ποσό που υπερβαίνει τα 500 εκ. €!!

ΕΛΛΙΠΗΣ Ή ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
Στο πλαίσιο της προσπάθειας των δημοσίων επιχειρήσεων να παραμείνουν λειτουργικές και να ανταποκρίνονται με επάρκεια στις ολοένα διευρυνόμενες ανάγκες του επιβατικού κοινού, κατέστησαν αναγκαίες και έχουν σήμερα αναληφθεί σημαντικές επενδύσεις σε υλικοτεχνική υποδομή και νέες τεχνολογίες. Ενώ όμως οι επενδύσεις αυτές θα έπρεπε να χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το ΕΣΠΑ, καθώς αποτελούν αναγκαίο όρο για την παροχή ενός ζωτικής σημασίας κοινωνικού αγαθού στους πολίτες, η εκταμίευση των απαραίτητων κονδυλίων καθυστερεί, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις δημοσίων συγκοινωνιών να καταφεύγουν σε ιδιαίτερα δαπανηρό, υπό την παρούσα, δυσμενή οικονομική συγκυρία- δανεισμό.
Αυτό αποτελεί πρόβλημα της εκάστοτε κυβέρνησης που συνεχώς αναπαράγεται από τις τοποθετήσεις των Διοικήσεων και των συμβούλων οι οποίοι ποτέ!! δεν έχουν δώσει λόγο για την κατάσταση αυτών των επιχειρήσεων.

ΕΙΣΙΤΗΡΙΟΔΙΑΦΥΓΗ
Η οικονομική κρίση και οι επαχθείς της συνέπειες έχουν οξύνει σε μεγάλο βαθμό το – διαπιστωμένο εδώ και πολλά χρόνια- φαινόμενο της εκτεταμένης εισιτηριοδιαφυγής, ιδιαίτερα για τα πλέον αδύναμα στρώματα του πληθυσμού, όπως είναι οι νέοι και οι ηλικιωμένοι επιβάτες καθώς και οι αλλοδαποί. Το φαινόμενο αυτό, το οποίο έχουμε πολλές φορές επισημάνει στο παρελθόν προτείνοντας και συγκεκριμένους τρόπους αποτελεσματικής του αντιμετώπισης, στερεί σήμερα από τις δημόσιες συγκοινωνίες ένα μεγάλο μέρος των προγραμματισμένων εσόδων τους. Ένας στους τέσσερις δεν πληρώνει!!!

Τα παραπάνω συνθέτουν τις βασικές αιτίες των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν σήμερα οι δημόσιες συγκοινωνίες. Παρά το γεγονός, όμως, ότι οι αιτίες αυτές είναι γνωστές και έχουν καταγραφεί κατ’ επανάληψη, καμία σοβαρή προσπάθεια δεν αναλαμβάνεται για την αντιμετώπιση και τη θεραπεία τους.
Οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις δημοσίων συγκοινωνιών έχουμε αποδείξει έμπρακτα ότι δεν στεκόμαστε απέναντι στο ζήτημα με συντεχνιακή λογική. Έχοντας άμεση και σε βάθος γνώση των προβλημάτων, με σύνεση και υπευθυνότητα έχουμε -εδώ και πολλά χρόνια- επισημάνει τις αιτίες τους, έχουμε εκπονήσει έρευνες και έχουμε έγκαιρα υποβάλει επιστημονικά επεξεργασμένες προτάσεις. Αντιπαρατασσόμενοι στις δυνάμεις που αντιλαμβάνονται τις δημόσιες συγκοινωνίες ως ένα κοστοβόρο, απαξιωμένο (και ευπώλητο) προϊόν, υποστηρίζουμε ως άμεσες προτεραιότητες:

• ΕΝΑ ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
Οι εργαζόμενοι στις δημόσιες συγκοινωνίες δεν προτάσσουμε την περιχαράκωση στις υπάρχουσες εταιρικές δομές.
Με αυτονόητους όρους (και αδήριτες, άλλωστε ανάγκες) την προστασία της εργασίας και τη διαφύλαξη των εργασιακών μας δικαιωμάτων, είμαστε διατεθειμένοι και έτοιμοι να προτείνουμε προς συζήτηση ένα νέο οργανωτικό σχήμα, λειτουργικό, ευέλικτο και προσαρμοσμένο στις σημερινές αλλά και μελλοντικές ανάγκες του επιβατικού κοινού.
Ο συνδυασμός ενός ενιαίου μητροπολιτικού, επιτελικού φορέα αστικών συγκοινωνιών με ένα εκτελεστικό φορέα και Γενικές Διευθύνσεις θα μπορούσε να αποτελέσει το πρότυπο για ένα τέτοιο σχήμα, αφού θα απάλλασσε τις υπάρχουσες επιχειρήσεις από σημαντικό βάρος λειτουργικών δαπανών και θα επέτρεπε τη βέλτιστη αξιοποίηση του υπάρχοντος έμψυχου δυναμικού.
Επίσης θα πρέπει να το διέπουν οι εξής απαράβατες αρχές:
– Ενιαίος Κανονισμός εργασίας ΟΛΩΝ των εκτελεστικών φορέων που επιτελούν το συμπληρωματικό συγκοινωνιακό έργο.
– Ενιαίο Μισθολόγιο των εργαζομένων.
– Ενιαίο σύστημα προμηθειών
– Ολοκλήρωση κ΄ εφαρμογή του συστήματος τηλεματικής.
– Δημιουργία και καθημερινή λειτουργία κέντρου κ΄ διαχείρισης του συγκοινωνιακού έργου (ΟΑΣΑ – Τροχαία – Περιφέρεια – Δήμος).
– Ετήσιο Master-plan με στόχους – αποκλίσεις – διορθώσεις – κυρώσεις.

• ΣΥΝΕΠΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ – ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΜΕ ΝΕΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ
Η εκπλήρωση των νόμιμων και συμβατικών υποχρεώσεων του κράτους και εν γένει των δημοσίων φορέων απέναντι στις επιχειρήσεις δημοσίων συγκοινωνιών θα πρέπει να είναι αυτoνόητη. Τη συνέπεια που επιδεικνύει η Πολιτεία στην επιδότηση ιδιωτικών συγκοινωνιακών επιχειρήσεων οφείλει να επιδεικνύει -και μάλιστα στο πολλαπλάσιο- απέναντι στις επιχειρήσεις δημοσίων συγκοινωνιών, που είναι επιφορτισμένες με την παροχή ενός κοινωνικού αγαθού ζωτικής σημασίας. Κανένας συγκοινωνιακός φορέας (δημόσιος ή ιδιωτικός) δεν μπορεί να φέρει μόνος το βάρος εκπλήρωσης του κοινωνικού ρόλου του κράτους.
Παράλληλα, νέες πηγές χρηματοδότησης μπορούν και πρέπει να τεθούν στην υπηρεσία των δημοσίων συγκοινωνιών, πηγές που είναι σύμφυτες με το ρόλο και την αποστολή τους. Είναι αυτονόητο ότι σημαντικό ποσοστό «πράσινων φόρων» και «περιβαλλοντικών τελών» θα πρέπει να αποδίδεται στις δημόσιες συγκοινωνίες, αφού είναι κοινή παραδοχή ότι αυτές αποτελούν μονόδρομο για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στις αστικές περιοχές. Κυρίως, όμως, θα μπορούσε και θα έπρεπε να υιοθετηθούν μέτρα (αυτονόητα σε άλλες χώρες) όπως η θεσμοθέτηση εισφοράς των επιχειρήσεων που απασχολούν πάνω από 50 εργαζόμενους υπέρ των δημοσίων συγκοινωνιών, του οργανισμού δηλαδή που επιμελείται της έγκαιρης και ασφαλούς μεταφοράς του προσωπικού τους στην εργασία του ή ακόμα και η εισφορά από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης που εξυπηρετούνται από τις αστικές συγκοινωνίες.
Επίσης θα πρέπει να υπάρχει:
– Ενιαίο και αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου ακύρωσης εισιτηρίων από κοινή υπηρεσία των φορέων (όχι ιδιώτης)
– Αλλαγή του τρόπου κοστολόγησης του εισιτηρίου και υπολογισμού στην βάση του οχηματοχιλιομέτρου.
– Προώθηση επιλογών υπέρ των δημοσίων μέσων συγκοινωνίας (λεωφοροδιάδρομοι, αντίθετη κατεύθυνση, μονοδρομίσεις, σηματοδότες με πρωπορία των ΜΜΜ, έλεγχος και κυρώσεις παραβατικότητας για ΙΧ + ταξί κ.λ.π.).
– Αξιοποίηση των βάσεων τεχνικής υποστήριξης με ίδιους όρους ελεύθερης αγοράς εργασιών (Τιμολόγηση) κατασκευής – συντήρησης ή υποστήριξης εκτός φορέων συγκοινωνιών (π.χ. φανοποιεία – βαφή, πλυντήρια – λιπαντήρια κ.λ.π).
– Άμεση δημιουργία κ΄ λειτουργία θυγατρικής των Μ.Μ.Μ. εταιρίας προβολής και προώθησης διαφημιστικού περιεχομένου (Αφίσες – φωτοοπτικό-ακουστικό υλικό) σε όλα τα μέσα και τις σταθερές υποδομές. (Τεράστιο κέρδος, πιθανόν και ολική απαλλαγή από την κεντρική χρηματοδότηση)
– Λειτουργία σε υπάρχουσα εγκατάσταση με όρους ελεύθερης αγοράς Ι.Κ.Τ.Ε.Ο που αφορά κυρίως μεγάλα οχήματα. (Λεωφορεία – φορτηγά κ.λ.π).

• ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΑΠΑΝΩΝ
Ένα νέο οργανωτικό σχήμα σαν αυτό που προτείνουμε θα περιορίσει σημαντικά το λειτουργικό κόστος και θα συμβάλει αποφασιστικά στη διαμόρφωση όρων βιωσιμότητας των δημοσίων, αστικών συγκοινωνιών. Ανεξάρτητα όμως από το επιχειρησιακό πρότυπο που θα υιοθετηθεί ένας ριζικός εξορθολογισμός των δαπανών αποτελεί σε κάθε περίπτωση προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των δυσμενών οικονομικών τους δεδομένων.
Ό,τι παρουσιάζεται σκόπιμα και υποβολιμαία ως «υψηλό μισθολογικό κόστος» και «προνόμια των εργαζομένων» στις δημόσιες συγκοινωνίες είναι πρωτίστως η δαπάνη στην οποία υποβάλλονται οι επιχειρήσεις λόγω αλόγιστης προσφυγής στην υπερωριακή εργασία. Η συνεχής αύξηση του μεταφορικού έργου (πύκνωση δρομολογίων, επεκτάσεις γραμμών) σε συνδυασμό με τις σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό που έχουμε από καιρό επισημάνει, αλλά και τις απολύσεις 250 συναδέλφων μας στην ΑΜΕΛ, αναγκάζουν τους εργαζόμενους να εργάζονται πέρα από τις δυνάμεις τους και εκτινάσσουν τη δαπάνη για υπερωριακή εργασία σε δυσβάσταχτα ύψη.
Οι εργαζόμενοι στις δημόσιες συγκοινωνίες θεωρούμε άμεση και επιτακτική ανάγκη την έναρξη ενός σοβαρού και ειλικρινούς διαλόγου για το παρόν και το μέλλον των συγκοινωνιών. Πεποίθησή μας είναι ότι όρος για την επιτυχία ενός τέτοιου διαλόγου δεν είναι η αποδοχή εκπτώσεων στην ποιότητα ή την πυκνότητα των δημοσίων συγκοινωνιών, δεν είναι η ανάλωση θέσεων εργασίας και η ανατροπή εργασιακών σχέσεων, ούτε η εκχώρηση των δημοσίων συγκοινωνιών (μερική ή ολική) σε ιδιώτες πρόθυμους να τις αναλάβουν. Όρος για την επιτυχία του διαλόγου είναι η παραδοχή του χαρακτήρα των δημοσίων συγκοινωνιών ως αναπαλλοτρίωτου κοινωνικού αγαθού και η πίστη στη δυνατότητα της Πολιτείας και των εργαζομένων σε αυτές να τις παρέχουν σε υψηλό επίπεδο.

ΤΑ Δ.Σ.

ΕΝΩΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΗΛΠΑΠ
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΤΕΧΝΙΤΩΝ & ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΗΛΠΑΠ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΗΛΠΑΠ
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΗΛΠΑΠ
ΣΩΜΑΤΕΙΟ «ΕΝΑΕΡΙΟΣ»

http://www.opengov.gr/yme/?c=1660
http://www.opengov.gr/yme/?p=1213#comments