Πορεία Εξέλιξης - Σύντομο Ιστορικό
Στην αρχή του προηγούμενου αιώνα οι Αστικές Συγκοινωνίες της Πρωτεύουσας βρίσκονταν στα χέρια ιδιωτών ιδιοκτητών λεωφορείων. Σε αυτούς είχαν δοθεί παραχωρητήρια και άδειες για εκτέλεση Αστικής συγκοινωνίας από το Κράτος.
Με τη συμπλήρωση του πρώτου τέταρτου του αιώνα, το 1925, ιδρύεται η πρώτη εταιρεία Αστικής Συγκοινωνίας στην Αθήνα με την επωνυμία Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι (Ε.Η.Σ.) Σκοπός της ήταν η λειτουργία του υπόγειου σιδηρόδρομου από τον Πειραιά μέχρι τα βόρεια προάστια της Αθήνας.
Τέσσερα χρόνια αργότερα ιδρύεται η Ηλεκτρική Εταιρεία Μεταφορών (Η.Ε.Μ.) με σκοπό να λειτουργήσει τραμ, τρόλεϊ και λεωφορεία στις κεντρικές περιοχές της Αθήνας και του Πειραιά.
Το 1941 ιδρύεται ο Οργανισμός Ελέγχου Αστικών Συγκοινωνιών (Ο.Ε.Α.Σ.) με σκοπό τον έλεγχο και την εποπτεία της παρεχόμενης εξυπηρέτησης από τους ιδιώτες λεωφορειούχους.
Εντεκα χρόνια μετά, το 1952, οι ιδιώτες λεωφορειούχοι οργανώνουν έξι Κοινά Ταμεία Εκμετάλλευσης Λεωφορείων (Κ.Τ.Ε.Λ.). Το καθένα από αυτά λειτουργεί σε συγκεκριμένες γραμμές και για λόγους ισότητας ακολουθείται η αρχή της εξίσωσης χιλιομέτρων και εισπράξεων. Ταυτόχρονα δημιουργούνται και έξι χώροι στάθμευσης χωρίς όμως συνεργεία συντήρησης.
Το 1955 η γραμμή του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου επεκτείνεται και φθάνει στην Κηφισιά.
Το 1956 όταν λήγει το παραχωρητήριο για λειτουργία τραμ, δεν γίνεται ανανέωση και έτσι η Η.Ε.Μ. περιορίζεται στη λειτουργία μόνο των τρόλεϊ.
Το 1961 ιδρύεται η πρώτη κρατική εταιρεία αστικών συγκοινωνιών με την επωνυμία Αστικές Συγκοινωνίες Περιοχής Αθηνών (Α.Σ.Π.Α.), γνωστή και ως 7ο Κ.Τ.Ε.Λ., στην οποία παραχωρούνται συγκεκριμένες γραμμές εξυπηρέτησης, μεσαίας όμως οικονομικής αποδοτικότητας. Η Α.Σ.Π.Α. δημιούργησε στο Βοτανικό δικό της αποκλειστικό χώρο στάθμευσης και οργανωμένο συνεργείο συντήρησης.
Το 1968 ενώνονται τα έξι Κ.Τ.Ε.Λ. και δημιουργείται το Ε.Κ.Τ.Ε.Λ., ενώ τα έξι Κ.Τ.Ε.Λ. εξακολουθούν να διατηρούν την αυτοδυναμία τους και να λειτουργούν συγκεκριμένες γραμμές το καθένα με την ίδια περί εξίσωσης αρχή. Την εποχή αυτή τα Κ.Τ.Ε.Λ. αρχίζουν να παρουσιάζουν μείωση κερδών.
Το 1970 η Η.Ε.Μ. καταργείται και στη θέση της ιδρύεται εταιρεία με την επωνυμία Ηλεκτροκίνητα Λεωφορεία Πειραιώς Αθηνών Περιχώρων (Η.Λ.Π.Α.Π.). Ολες τις μετοχές της εταιρείας αυτής τις κράτησε το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ σκοπός της εταιρείας ήταν η λειτουργία γραμμών τρόλεϊ και ειδικών θερμικών λεωφορείων.
Την ίδια χρονιά τα διογκούμενα οικονομικά και οργανωτικά προβλήματα του συστήματος οδηγούν στην ιδέα της ενοποίησης των αστικών συγκοινωνιών και το τότε Υπουργείο Συγκοινωνιών αναθέτει στο Γραφείο Δοξιάδη μελέτη για την "Οργάνωση των Αστικών Συγκοινωνιών της περιοχής Πρωτευούσης υπό Ενιαίο Φορέα" κάτω από την επίβλεψη του Ε.Κ.Τ.Ε.Λ. Η μελέτη εκείνη κατέδειξε την ορθότητα του μακροπρόθεσμου στόχου της ενοποίησης και πρότεινε μια εξελικτική πορεία προς την κατεύθυνση αυτή.
Το 1976 το Ελληνικό Κράτος αγοράζει και την Ε.Η.Σ. και ιδρύει μια νέα ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών Πειραιώς (Η.Σ.Α.Π.), η οποία αναλαμβάνει τη λειτουργία του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και των λίγων λεωφορειακών γραμμών που διατηρούσε η προκάτοχός της Ε.Η.Σ. Την ίδια εποχή το τροχαίο υλικό των Ε.Κ.Τ.Ε.Λ. είναι ήδη πεπαλαιωμένο και παρατηρούνται ελλείμματα στα οικονομικά αποτελέσματά του.
Το 1977 αφαιρέθηκαν όλες οι άδειες λειτουργίας Αστικής Συγκοινωνίας από τους μετόχους του Ε.Κ.Τ.Ε.Λ. και στη θέση του με το Νόμο 588/77 δημιουργείται μια ανώνυμη κρατική εταιρεία με την επωνυμία Επιχείρηση Αστικών Συγκοινωνιών (Ε.Α.Σ.). Με τον ίδο νόμο καταργείται ο Ο.Ε.Α.Σ. και ιδρύεται ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών (Ο.Α.Σ.), ο οποίος έχει ως σκοπό το σχεδιασμό, το συντονισμό και την εποπτεία του όλου συστήματος συγκοινωνιών της Πρωτεύουσας.
Το καλοκαίρι του 1991 ιδρύεται με το νόμο 1955 η Ανώνυμη Εταιρεία "ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ" με σκοπό την επίβλεψη της μελέτης και κατασκευής, την οργάνωση και λειτουργία δύο νέων γραμμών υπόγειου σιδηρόδρομου στην περιοχή του Νομού Αττικής.
Το 1992 με το νόμο 2078 καταργείται η Ε.Α.Σ. και η εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου με θερμικά λεωφορεία ανατίθεται σε Συγκοινωνιακές Επιχειρήσεις (Σ.ΕΠ.) μέλη των οποίων είναι υποχρεωτικώς φυσικά πρόσωπα στα οποία παραχωρείται η άδεια κυκλοφορίας των λεωφορείων.
Στα τέλη του 1993 οι Αστικές Συγκοινωνίες της Πρωτεύουσας περιέρχονται ξανά στο Ελληνικό Δημόσιο. Με το Ν.2175/93 διαλύονται και θέτονται υπό εκκαθάριση οι 8 Σ.ΕΠ και ιδρύεται η Ανώνυμη Εταιρεία Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών (Ο.Α.Σ.Α. Α.Ε.) ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, ως καθολικός διάδοχος του Ο.Α.Σ. και των αρμοδιοτήτων του και ως εξ ολοκλήρου Κρατική Επιχείρηση εφαρμόζουσα τις αρχές τις ιδιωτικής οικονομίας και λειτουργούσα για το Δημόσιο συμφέρον υπό την εποπτεία και τον έλεγχο του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών.
Το 1996, με Κοινή Απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του Υφυπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών, το καταστατικό του Ο.Α.Σ.Α. τροποποιείται και προσαρμόζεται στις διατάξεις του Ν.2414/96 περί εκσυγχρονισμού των Αστικών Συγκοινωνιών.
Από το Δεκέμβριο του 1998 με τη δημοσίευση του Νόμου 2669/98 οι Αστικές Συγκοινωνίες της περιοχής Αθηνών - Πειραιώς και Περιχώρων μπαίνουν σε νέα φάση. Ο σχεδιασμός, ο προγραμματισμός, η οργάνωση, ο συντονισμός, ο έλεγχος, και η παροχή του Συγκοινωνιακού Εργου όλων των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (επίγειων και υπόγειων) ανήκουν στον Ο.Α.Σ.Α., ενώ η εκτέλεση του Συγκοινωνιακού Εργου με λεωφορεία, τρόλλεϋ, ηλεκτρικό σιδηρόδρομο στην περιοχή αρμοδιότητας του Ο.Α.Σ.Α. διενεργείται από τους συμβαλλόμενους με αυτόν (ΕΦΣΕ) Εκτελεστικούς Φορείς Συγκοινωνιακού Εργου (Ε.ΘΕ.Λ. Α.Ε., Η.Λ.Π.Α.Π. Α.Ε., Η.Σ.Α.Π. Α.Ε.), οι οποίοι αποτελούν και τις θυγατρικές του εταιρείες.
Σύμφωνα με το άρθρο 7 του Νόμου 2699/98 προβλέφθηκε η ίδρυση θυγατρικής εταιρείας της ΑΜ με την επωνυμία ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Α.Ε. (ΑΜΕΛ) με σκοπό την λειτουργία και εκμετάλλευση των υπό κατασκευή (τότε) γραμμών 2 & 3 και κάθε επέκτασής τους, καθώς και των εγκαταστάσεων, οχημάτων και εν γένει υλικών και μέσων. Η εταιρεία αυτή εποπτεύεται από τον Υπουργό Μεταφορών. Σήμερα η ΑΜΕΛ έχει αναλάβει τη λειτουργία του Μετρό της Αθήνας (Γραμμές 2 & 3).
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ «ΑΘΗΝΑ 2004»
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες το καλοκαίρι του 2004 αποτέλεσαν τη μεγαλύτερη πρόκληση στην ιστορία του Συστήματος Αστικών Συγκοινωνιών της Αθήνας. Το Σύστημα λειτούργησε με στόχο
α) τη μεταφορά των θεατών, εθελοντών και εργαζομένων προς και από τα αθλητικά κέντα, τα τουριστικά αξιοθέατα και άλλους προορισμούς και
β) την εύρυθμη συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση της υπόλοιπης πόλης. Για την κάλυψη των στόχων αυτών σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε το Επιχειρησιακό Σχέδιο Μεταφορών που συνέβαλε καθοριστικά στην παροχή υψηλού επιπέδου μεταφορικών υπηρεσιών με κύρια χαρακτηριστικά την ταχύτητα, την αξιοπιστία και την άνεση.
Ο Ρόλος του ΟΑΣΑ
Ο ΟΑΣΑ είχε την αποκλειστική ευθύνη του σχεδιασμού και του ελέγχου της υλοποίησης του Επιχειρησιακού Σχεδίου για την καθημερινή μεταφορά 300.000 - 350.000 θεατών και εργαζομένων προς τις Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις, παράλληλα με την εξυπηρέτηση των κατοίκων και των επισκεπτών της πόλης στις μη Ολυμπιακές μετακινήσεις του. Ο συντονισμός της Ολυμπιακής προετοιμασίας πραγματοποιήθηκε με επιτυχία από τη Μονάδα Έργου «Ολυμπιακοί Αγώνες» που συστάθηκε τον Ιούνιο του 2000.
Το Επιχειρησιακό Σχέδιο Ολυμπιακών Μεταφορών
Το Επιχειρησιακό Σχέδιο Ολυμπιακών Μεταφορών του ΟΑΣΑ περιελάμβανε δέκα ομάδες δράσεων με αντικείμενο:
- Το Σχεδιασμό του Ολυμπιακού Δικτύου Μεταφορών
- Τα μέτρα προτεραιότητας των δημοσίων συγκοινωνιών
- Τα θέματα ανθρώπινου δυναμικού
- Τις υποδομές εξυπηρέτησης κοινού
- Την ασφάλεια
- Τη συμμετοχή στο ΘΕΠΕΚ - Αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών
- Τη διαχείριση πλήθους
- Την πληροφόρηση των επιβατών
- Τα εξειδικευμένα πληροφοριακά συστήματα
- Τις δοκιμαστικές προολυμπιακές διοργανώσεις
Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες
Για τους Παραολυμπιακούς Αγώνες απαιτήθηκε μικρότερη (σε σχέση με εκείνη των Ολυμπιακών) κινητοποίηση του προσωπικού του ΟΑΣΑ και των πόρων του Συστήματος Αστικών Συγκοινωνιών. Οι ειδικές γραμμές εξπρές (Ολυμπιακές Γραμμές), οι οποίες εξυπηρετούσαν τις αθλητικές εγκαταστάσεις, μειώθηκαν λόγων του μικρότερου αριθμού αθλημάτων, όπως μειώθηκε και η συχνότητά του, λόγω του μικρότερου αριθμού θεατών.
Οι συχνότητες δρομολογίων των γραμμών μετρό και τραμ, όπως και των υπολοίπων γραμμών λεωφορείων και τρόλεϊ, επανήλθαν σε σχετικά φυσιολογικά επίπεδα.
Το προσωπικό του ΟΑΣΑ χρησιμοποιήθηκε σε περιορισμένης έκτασης διαχείριση πλήθους η οποία αφορούσε μόνο στην πληροφόρηση του επιβατικού κοινού και στη διευκόλυνση της χρήσης των ΜΜΜ από τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν για την εξυπηρέτηση των ολυμπιακών εγκαταστάσεων λεωφορεία με ενεργές ράμπες επιβίβασης - αποβίβασης αμαξιδίων. Παράλληλα, συνεχίστηκε η λειτουργία του ΘΕΠΕΚ και του Κέντρου Επιχειρήσεων του ΟΑΣΑ.
Και έζησαν αυτοί καλά και εμείς...........
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΡΙΝ ΓΡΑΨΕΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΚΕΦΘΕΙΤΕ...
- τηρήστε τους κανόνες δεοντολογίας.
- κάντε εποικοδομητική κριτική, με επιχειρήματα.
- δικαιούστε να διαφωνείτε.