Νέες συμβάσεις για τους αυτοκινητόδρομους, με γερό «ψαλίδι» στα έργα αλλά όχι στα κονδύλια και τα διόδια, προβλέπει η συμφωνία που κυοφορείται ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους εργολάβους, η οποία, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αναμένεται να δημοσιοποιηθεί μέσα στον Δεκέμβριο.
Τα έργα έχουν σταματήσει, επισήμως από τα μέσα του 2011 και στην πραγματικότητα αρκετούς μήνες νωρίτερα. Οι εργολάβοι ωστόσο συνεχίζουν να εισπράττουν κανονικά τα έσοδα από τα διόδια. Για να εξυπηρετούν τα δάνεια, που κατά δική τους δήλωση σταμάτησαν να τους χορηγούν οι τράπεζες, καθώς και για να κάνουν συντήρηση των έτοιμων τμημάτων, όπως υποστηρίζουν.
Τα έσοδα από τα διόδια, μαζί με τη συμμετοχή του Δημοσίου, καλύπτουν περίπου το 45% του αρχικού προϋπολογισμού των έργων (σε τιμές 2009). Η «Εφ.Συν.» απευθύνθηκε σε όλες τις κοινοπραξίες, που όμως δεν αποκάλυψαν πόσα εισπράττουν από τους οδηγούς.
Με βάση ανεπίσημους υπολογισμούς, την περασμένη χρονιά οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν γύρω στα 200 εκατ. ευρώ. Από τα μέσα του 2008 που οι εργολάβοι ανέλαβαν τους σταθμούς διοδίων, τα συνολικά έσοδα είχαν ξεπεράσει το ένα δισ. ευρώ, με βάση στοιχεία του φορέα των εργαζομένων στη γενική γραμματεία Δημοσίων Εργων.
Οι διαπραγματεύσεις κρατούν πολλούς μήνες. Μάλιστα, στα μέσα του προηγούμενου χρόνου, οι δύο πλευρές είχαν υπογράψει μνημόνιο συναντίληψης, που έμεινε κενό γράμμα. Το τελευταίο διάστημα, με εντολή του πρωθυπουργού, έχει αναλάβει ειδικός διαπραγματευτής ο Ευθύμιος Βιδάλης.
Λέγεται ότι όταν τα πράγματα φάνηκαν να δυσκολεύουν, οι εργολάβοι έριξαν στο τραπέζι το πιο γερό τους χαρτί: απείλησαν ότι θα αποχωρήσουν από τα έργα με ευθύνη του Δημοσίου και απαίτησαν αποζημιώσεις ύψους δύο δισ. ευρώ!
Δεν έριχναν άσφαιρα, αφού πριν από ένα μήνα το δευτεροβάθμιο δικαστήριο δικαίωσε τους εργολάβους της υποθαλάσσιας αρτηρίας της Θεσσαλονίκης -του έκτου μεγάλου έργου που… ναυάγησε πριν καν ξεκινήσει- επιδικάζοντάς τους αποζημίωση 71 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι αν κατασκευαζόταν το συγκεκριμένο έργο, το Δημόσιο θα έπρεπε να καταβάλει 100 εκατ. ευρώ!
Βασικό διαπραγματευτικό ατού στα χέρια των εργολάβων δεν ήταν μόνο το γεγονός ότι θα ξαναδώσουν δουλειά σε περίπου 7.000 άτομα. Οχυρώθηκαν πίσω από τις συμβάσεις του 2007, που προέβλεπαν δύο -ανέφικτες για τα ελληνικά δεδομένα- υποχρεώσεις του Δημοσίου:
*Την απαλλοτρίωση όλων των χώρων μέσα σε ένα χρόνο. Είναι ενδεικτικό ότι η πρώτη δίκη για ακίνητα στην Κορίνθου-Πατρών έγινε στα τέλη του 2009. Οι συμβάσεις προβλέπουν τσουχτερές ρήτρες σε βάρος του Δημοσίου για τις βέβαιες καθυστερήσεις.
*Την ολοκλήρωση των αρχαιολογικών ανασκαφών μέσα σε έξι μήνες, όταν στην Ελλάδα ο μέσος χρόνος για τέτοιες εργασίες είναι τα τέσσερα χρόνια.
Οι περισσότερες συζητήσεις αφορούσαν τον επανασχεδιασμό των πέντε αυτοκινητόδρομων, που πιθανόν να μείνουν τελικά τέσσερις. Συγκεκριμένα:
*Ο αυτοκινητόδρομος Αθήνα-Πάτρα-Πύργος-Τσακώνα θα σταματήσει στην Πάτρα. Η συνέχιση ώς τον Πύργο θα προχωρήσει αργότερα, πιθανόν ως δημόσιο έργο.
*Η Κορίνθου-Τρίπολης-Καλαμάτας, η μόνη που προχωρά με μικρές αποκλίσεις από το συμβατικό χρονοδιάγραμμα, θα χάσει τον κλάδο Λεύκτρο-Σπάρτη. Στον βασικό κορμό του νέου αυτοκινητόδρομου, γκρίζα ζώνη είναι το τμήμα Παραδείσια-Τσακώνα, που κατασκευάζεται από το Δημόσιο.
Έπρεπε να παραδοθεί στους εργολάβους στα τέλη του 2010, αλλά υπολείπεται τμήμα 700 μέτρων. Υπάρχει υπέρβαση του κόστους, που καλύφθηκε με συμπληρωματική σύμβαση, ενώ το Ελεγκτικό Συνέδριο την περασμένη εβδομάδα απέρριψε το αίτημα του αρμόδιου υπουργείου να χορηγηθεί πρόσθετη πίστωση 1,5 εκατ. ευρώ.
*Το τμήμα Μεταμόρφωση Αττικής-Σκάρφεια Φθιώτιδας στην εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας έχει κολλήσει εδώ και χρόνια σε μια απαλλοτρίωση στις στροφές της Υλίκης, που καθυστερεί παράδοση τμήματος 1,7 χλμ.
Η κοινοπραξία εισπράττει τα διόδια με αντάλλαγμα να κατασκευάσει την εθνική οδό Αντιρρίου-Ιωαννίνων, γνωστότερη ως Ιόνια οδό. Οι νέοι σχεδιασμοί επιβάλλουν την κατασκευή σήραγγας στην περιοχή της Κλόκοβας.
*Ο αυτοκινητόδρομος Ράχες Φθιώτιδας-Κλειδί Ημαθίας της Αθηνών-Θεσσαλονίκης αφορά στην ουσία τις νέες σήραγγες στην περιοχή των Τεμπών. Οι εργολάβοι έχουν πάρει από το 2009 πρόσθετο κονδύλι 168 εκατ. ευρώ, που στην ουσία διπλασιάζει την κρατική συμμετοχή στο συγκεκριμένο έργο, γιατί είχε… ξεχαστεί η λωρίδα έκτακτης ανάγκης.
*Ο Ε-65, ο αυτοκινητόδρομος στη δυτική Θεσσαλία, ήταν από την αρχή προβληματικός. Η σύμβαση του 2009 προβλέπει αποζημίωση στους εργολάβους περίπου 2 δισ. ευρώ σε περίπτωση που η κυκλοφορία πέσει κάτω από τα προβλεπόμενα στη μελέτη του τότε υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ. Εως τώρα έχουν γίνει μόνον κάποια χωματουργικά.
Το Δημόσιο οφείλει επίσης στην κοινοπραξία τρεις σταθμούς διοδίων στο «πέταλο» του Μαλιακού, που έπρεπε να παραχωρηθούν για να καλυφθεί το κόστος κατασκευής του νέου αυτοκινητόδρομου. Είναι δυνατό χαρτί των εργολάβων, για ένα έργο που έχει αυξημένες πιθανότητες να ακυρωθεί ή να φτάσει ώς τα Τρίκαλα, αλλά ως δημόσιο έργο.
Σύμφωνα με πηγές της «Εφ.Σσυν.», τα τμήματα που θα κατασκευαστούν ως δημόσια έργα, με νέους διαγωνισμούς, προβλέπεται να παραδοθούν στη συνέχεια στους αρχικούς αναδόχους, που θα αναλάβουν την είσπραξη των διοδίων και τη συντήρησή τους.
Πηγή
